ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

                         ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

                           Από τον  ΣΤΕΛΙΟ ΚΩΣΤΗ ΣΠΥΡΙΔΑΚΗ

60 χρόνια δημοσιογραφίας  ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΩΝ του Νίκου Εμμ. Μαρκάκη. Έκδοση του πολιτιστικού συλλόγου Πετροκεφαλίου. Μάιος 2005, σελίδες 255 . Ο υπότιτλος του βιβλίου προσδιορίζει άμεσα το περιεχόμενο. Τα κείμενα διαλεγμένα ένα προς ένα συνορίζονται μεταξύ τους ποιο να έχει την πρωτοπορία, όμως δεν το κατορθώνουν γιατί όλα είναι πρώτης γραμμής.  Η διάκριση που μπορεί να έχουν μεταξύ τους είναι το έντυπο στο οποίο έχουν πρωτοδημοσιευτεί. Τα θέματα έχουν μεγάλη ποικιλία και καλύπτουν την  χρονική διάρκεια των τελευταίων εξήντα ετών. Προσδιορίζουν την προοδευτική ιδεολογία του συγγραφέα με εργαλείο ένα μεστό και σαφή δημοσιογραφικό λόγο, που έχει  λίγη αφαίρεση,  όμως δεν έχει πλεονασμούς και διαβάζονται ευχάριστα.

σιωπή ομιλούσα ποίηση του Γιώργου Ν. Σαψάκη από τις εκδόσεις ΙΒΥΚΟΣ σελίδες 48, τα σχέδια φιλοτέχνησε ο ζωγράφος Νίκος Φιλιππόπουλος περιέχει  τριάντα δύο ποιήματα σε ελεύθερο στίχο με δυνατούς συμβολισμούς. Ο Γιώργος Σαψάκης είναι από τα Χανιά και τα τελευταία δέκα πέντε χρόνια  ζει στο Αγρίνιο και είναι πρόεδρος του Παγκρήτιου Συλλόγου Αιτωλοακαρνανίας. Ο τόπος διαμονής του επηρέασε την ποίησή του η οποία εκτός από προσωπική αναφέρεται στην Αμβρακία, την Τριχωνίδα και τον περιβάλοντα χώρο. Η ποίησή του έχει προοπτική.

Οδός ΠΟΝΤΟΠΟΡΩΝ  του Μανώλη Ροδανάκη από τις εκδόσεις  mini book  σελίδες 128. Το λέει ο τίτλος. Ναυτικά διηγήματα που δεν έχουν τελειωμό. Θα σταματήσουν όταν η θάλασσα θα γενεί γιαούρτι. Κι αυτή δεν γίνεται!  Θα `ναι η αιώνια πλανεύτρα θάλασσα όπως την γνωρίζομε, η αφέντρα και ξελογιάστρα των εραστών του πόντου, το χρυσό δαχτυλίδι της Γης. Θα `ναι η αγαπημένη των ναυτιλομένων  με τα ερωτικά της νάζια και καμώματα, για να είναι περισσότερο ελκυστική και ερωτική.

   Ο Μανώλης Ροδανάκης ήταν πρώτος μηχανικός στα πλοία και συνταξιοδοτήθηκε  από τα  επιβατικά πλοία των γραμμών του εσωτερικού, όμως τη ναυτική του σταδιοδρομία την άρχισε από τα ποντοπόρα  Σ` αυτά συνάντησε την Σκύλα και την Χάρυβδη, πέρασε τον  «στενάχωρο κάβο της συλλογής» μετά την Κίρκη, πήρε στεριανό πιλότο και καβατζάρισε όλες τις παγίδες ώσπου να καταθέσει στο ευαγές ίδρυμα το μερτικό του καθώς όλοι οι ναυτικοί. Και δεν ξεχνιούνται οι λογαριασμοί ούτε οι κώδικες, γιατί οι εραστές του πόντου δεν έχουν ευκαιρία για δεύτερο ή τρίτο έρωτα. Ένας είναι και μοναδικός και με αυτό τον οίστρο ο Τσίφ «έτσι λέγεται ο πρώτος μηχανικός» μας δίδει θεσπέσιες διηγήσεις των ταξιδιών του. Ξανακάνει τα ταξίδια του πάνω στο χαρτί.

πνευματικοί σταλακτίτες (από τη Σοφία των ανθρώπων)  εκδίδεται και διανέμεται δωρεάν από τα καταστήματα Ράδιο & Έπιπλο Μακράκη. Εξαμηνιαία περιοδική  έκδοση. Την επιμέλεια της ύλης έχει ο Στρατάκης Κωνσταντίνος. Ο εκδότης του περιοδικού σκοπό έχει τη διαφήμιση, όμως το περιοδικό δεν είναι διαφημιστικό. Οι σελίδες του περιέχουν κείμενα υψηλού επιπέδου. Η ποικιλία της ύλης είναι μεγάλη. Περιλαμβάνει ποιήματα, διηγήματα, δοκίμια, ιστορικά γεγονότα μεγάλου ενδιαφέροντος, φιλοσοφικά άρθρα, γνωμικά, θρύλους και παραδόσεις, ενδιαφέρουσες εκλαϊκευμένες ιατρικές μελέτες, ιατρικές έρευνες μεγάλων πανεπιστημίων κ.α. Φιλοξενεί εργασίες επιστημόνων διαφόρων ειδικοτήτων πάνω στα σύγχρονα προβλήματα. Φιλοξενεί κρήτες λογοτέχνες χωρίς να απορρίπτει άλλους μη κρήτες. Το περιοδικό ενώ έχει σκοπό τη διαφήμιση είναι λόγιο  μεγάλου ενδιαφέροντος. Θερμά συγχαρητήρια στον κύριο Μανώλη Μακράκη που υπηρετεί τον Ερμή ως κερδώο και ως λόγιο

Ο πλάτανος στη φύση, στη ζωή και στην ιστορία της Κρήτης. Πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Έκδοση συλλόγων γονέων και κηδεμόνων 6^ου & 44^ου  δημοτικών σχολείων Ηρακλείου, συγκρότημα Αγίου Τίτου τάξη ΣΤ΄1. Υπεύθυνος δάσκαλος  και επιμελητής βιβλίου Αντώνης Ε. Στιβακτάκης. Σελίδες 132.  Ηράκλειο 2005. Από τον πρόλογο αντιγράφω: «  Η εργασία αυτή με τη συστηματική μεθοδολογική της προσέγγιση και την πληρότητά της, υπενθυμίζει τη δυναμική που ενυπάρχει στο μικρόκοσμο της τάξης, αναζητώντας τρόπους  έκφρασης. Αυτό επιτυγχάνεται εκεί και όπου συναντώνται το πάθος, η ευρηματικότητα και η κατάφαση του δασκάλου με τις εκλάμψεις και τη θέληση των μαθητών για μάθηση. Οι μαθητές μέσα από βιωματικές προσεγγίσεις σε ρόλο ερευνητή και ο δάσκαλος σε ρόλο ισότιμου συνερευνητή , αξιοποίησαν τις γνωστικές πηγές του ευρύτερου περιβάλλοντος και οδηγήθηκαν πέραν των γνωστικών πληροφοριών στην ανάπτυξη της δημιουργικής και κριτικής σκέψης και στην ενίσχυση της συναισθηματικής νοημοσύνης.»  Και δυο λόγια δικά μου: είναι ένα σπουδαίο βιβλίο με την σφραγίδα του δασκάλου Αντώνη Ε. Στιβακτάκη, ενός πραγματικού δασκάλου.

ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΚΑΙ Η ΚΡΗΤΗ Αντωνίου Ε. Στιβακτάκη. Έκδοση του Συλλόγου «ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ» ΗΡΑΚΛΕΙΟ 2005. Σελίδες 230. Κείμενα: Αντώνιος Στιβακτάκης. Επιμέλεια: Γεώργιος Κρασανάκης. Η πρώτη έκδοση του βιβλίου έγινε το 1996, αλλά όπως λέει στον πρόλογό του ο πρόεδρος του συλλόγου και καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης Γεώργιος Ε. Κρασανάκης «Το γεγονός ότι και τα δύο αυτά βιβλία είναι ήδη εξαντλημένα βεβαιώνει την αποδοχή που βρήκαν στο αναγνωστικό κοινό. Ιδιαίτερα το δεύτερο, λόγω της πρωτοτυπίας του, έγινε αφορμή να επαινεθεί όχι μόνο ο συγγραφέας αλλά και ο εκδότης του, δηλαδή ο σύλλογός μας. Έτσι εκπληρώνοντας την επιθυμία πολλών, την οποία ενισχύει και η πίστη του Διοικητικού Συμβουλίου για την αξία της πνευματικής αυτής προσφοράς στο αναγνωστικό κοινό, προχωρήσαμε στην επανέκδοσή του με το ίδιο τίτλο και με τον υπότιτλο(Κοινή πορεία ανά τους αιώνες). Πρόκειται για δεύτερη έκδοση, βελτιωμένη και επαυξημένη.»  Το βιβλίο είναι γραμμένο με την πολυτονική γραφή. Επειδή το απόσπασμα του προλόγου που παραθέτω τα λέει όλα  αρκούμαι σ` αυτά.

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΚΑΡΥΔΙΟΥ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ (ΜΟΝΗ ΚΑΡΥΔΙΑΝΗΣ Ή ΚΑΡΥΔΙΩΤΙΣΑΣ) Γιάννη Γ. Χρηστάκη επιτ. Σχολ. Συμβούλου Π.Ε.Έκδοση: Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ιεραπέτρας. Ηράκλειο 2004. Σελίδες 56.  Ο συγγραφέας είναι πολυγραφότατος, έχει διασώσει πλήθος ιστορικών σημείων της Κρήτης και είναι ακάματος. Το βιβλίο προλογίζει ο Συγγραφέας – Ιστορικός ερευνητής ΓΕΩΡΓ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ ο οποίος μεταξύ άλλων γράφει: « Το καλαίσθητο αυτό βιβλίο είναι προϊόν  έρευνας, ζήλου, αγάπης και πρόθεσης παροχής πρωτογενών γνώσεων και στοιχείων γύρω από το σημερινό ξωμονάστηρο. Η χρησιμοποίηση αρχειακού υλικού, σε συνδυασμό με την αξιοποίηση της στοματικής παράδοσης, το κάνουν πολύτιμο διαφωτιστικό και ευρύτερα ενδιαφέρον». Αυτά από ένα ειδικό. Αρκούμαι σ` αυτά.

ΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ  Στο πέρασμα των αιώνων. Γιάννη Γ. Χρηστάκη τ. σχολ. Συμβούλου Π.Ε. Ηράκλειο 2002. Σελίδες 112. Έκδοση Λογοτεχνικού Συνδέσμου Ηρακλείου με χορηγία Περιφέρειας Κρήτης. Το βιβλίο αποτελείται από δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος γίνεται ιστορική αναδρομή  της πόλης του Ηρακλείου. Στο δεύτερο μέρος  που είναι και ο κύριος όγκος του βιβλίου γίνεται λεπτομερής και εμπεριστατωμένη έρευνα σχετικά με το λιμάνι. Περιέχει   φωτογραφίες και γκραβούρες και της πόλης και του λιμανιού.

ΣΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΥΜΝΟΣ   Γ΄ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΘΗΝΑ 2002  της Κατερίνας Αεράκη (ΜΑΡΙΑΜ ΜΟΝΑΧΗ). Το βιβλίο είναι αφιερωμένο: «Στο Γέροντα και καθοδηγητή μου στα πρώτα βήματα της μοναχικής μου πορείας Π.Στέφανο Ρήνο δείγμα ευχαριστίας και βαθειάς ευγνωμοσύνης.»  Η ποίηση της Κατερίνας Αεράκη  είναι βαθειά χριστιανική, αλλά ταυτόχρονα βαθειά ερωτική. Ερωτική που ενώ αναφέρεται στον Χριστό όμως δεν αντέχεις να μην μπεις στον πειρασμό να σκεφτείς μήπως είναι και ανθρώπινος που πηγάζει από ανεκπλήρωτα όνειρα.

Η ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΤΕΛΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ¨Εκδοση Ιεράς Μονής Παναγίας Μικροκάστρου (8-9-2003). Στον πρόλογο διαβάζω: ( Με την ευλογία του Ποιμενάρχου μας, του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σισανίου και Σιατίστης κ.κ. Αντωνίου, αποδεχθήκαμε την πρόταση του Γραφείου Περιβαλλοντικής Αγωγής να αναπτύξουμε στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Πτολεμαΐδας θέμα ανήκον στον κύκλο των θεολογικών μαθημάτων. Θεωρήσαμε ότι το υπό ανάπτυξη θέμα θα βοηθήσει τη σύγχρονη γυναίκα…..) Εικάζεται (μετά βεβαιότητας) ότι πρόκειται για διάλεξη της καθηγήτριας της θεολογίας και μοναχής Κατερίνας Αεράκη, με το  στον τίτλο του βιβλίου αναφερόμενο θέμα στο ανοιχτό Πανεπιστήμιο Πτολεμαΐδας

Στην άκρη του δρόμου ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΠΛΕΥΡΑΚΗ-ΚΑΝΑΒΑΚΗ.. Πρώτη έκδοση Ιανουάριος 2005. Εξώφυλλο Μαρίνας Παπαδάκη. Πρόκειται για μεστή ποίηση σε ελεύθερο στίχο με δυνατούς συμβολισμούς. « Προσπαθώ να κρατηθώ / από μια ηλιαχτίδσα,  / ένα φωτοβόλο ανθάκι,….».  Εκφράζει τα ερωτηματικά προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας. «Δεν υπάρχουν ανθρώπινες καρδιές / να σου χαμογελάσουν;»  Υπάρχουν και τα υπαρξιακά ερωτήματα που ταλανίζουν τον άνθρωπο από την αρχή της ύπαρξής του. « Ως πότε θα πορεύεσαι ψυχή μου; / Ως πότε θα υπάρχεις; / Ως πότε θα στέκεσαι; ».  Ωστόσο η αισιοδοξία υπάρχει  και ανοίγει το δρόμο της  ζωής. « Είπαμε λοιπόν καλημέρα. / Καλημέρα στη ζωή. / Καλημέρα στην ύπαρξή μας.»  Υπάρχει πολύς Χριστός  που δίδει απλόχερα την χριστιανική ελπίδα.  « Μπορούμε να ζήσουμε λοιπόν. / Να πάρουμε ένα χελιδόνι της Άνοιξης, / να μας ταξιδέψει στο πέλαγος του Θεού. / Να `ναι όλη η ύπαρξή μας, / στην Ανάσταση.»  Υπάρχει πολύ προσευχή. « Ο Θεός!  /  Αγάπη!  / Ο Θεός!  / Αγάπη, απόλυτη Αγάπη και Ελευθερία.».  Η ποιήτρια μπήγει τα νύχια της στον εσώτερο κόσμο της και τον γεμίζει πληγές, που είναι οι ανησυχίες της για όλα, δεν αφήνει όμως πληγωμένο τον αναγνώστη. Το βιβλίο κλείνει με το ποίημα  «  ΜΗΝ ΚΛΑΙΣ»  και δίδει κατεύθυνση στον αναγνώστη:  « Μην κλαις / μην κλαις αγαπημένη / αύριο θ’ ανθίσει η πλάση / και η καρδιά σου θα χορτάσει, /  τη δικαιοσύνη.»

Ίσαλος γραμμή  ΠΟΙΗΜΑΤΑ της Βιβής Τζώνη. Ηράκλειο 2002. Έκδοση του Λογοτεχνικού Συνδέσμου Ηρακλείου. Πρόκειται για την τέταρτη ποιητική συλλογή της ποιήτριας. Η ποίησή της είναι μεστή σε ελεύθερο στίχο, περιέχει την προσωπική της σφραγίδα και υπογραφή. Το βιβλίο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη. 1. Στοχασμοί, 2. Νοσταλγία, 3. Από ψυχής μου και 4. Από το χώρο της ιστορίας και του μύθου. Περιέχει 61 ποιήματα που καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα της ζωής.  Το  ποίημα  Φιλοσοφία πήρε το πρώτο βραβείο σε πανελλήνιο διαγωνισμό. Το ποίημα αυτό  είναι εκτός των άλλων καταπληκτικό στην σύλληψή του. «Εγγαστρίμυθος πρέπει να ήταν, δίχως άλλο, / κάποιος από τη χθεσινή ομήγυρη. / Αλλοιώς δεν εξηγείται. / δεν άνοιξε το στόμα του κανείς / κι ούτε συσπάστηκαν τα χείλη κανενός.   ….».  Γενικά η ποίησή της  είναι κατάθεση ψυχής, μιας ψυχής πονεμένης και ευαίσθητης, που παρά τις καταιγίδες συνεχίζει να αγωνίζεται κόντρα  στον καιρό με τον στίχο της και κρατά την ίσαλο γραμμή του σκάφους πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και δεν την βρέχει. Ελπίζω να μην νιώθει πως η ίδια βρίσκεται ακριβώς στην ίσαλο γραμμή, που σημαίνει πως νιώθει τη ζωή της  άλλοτε να είναι βρεγμένη κι άλλοτε στεγνή.

Εύθυμες Κρητικές Ιστορίες & Ανέκδοτα  ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ ΧΟΥΡΔΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟ ΤΡΙΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ 2005.  ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Κ.Γ.Στεφανάκης. Σελίδες 206. Πρόκειται για το ενδέκατο βιβλίο του, από τα οποία δύο λαογραφικές του συλλογές τιμήθηκαν με έπαινο από την Ακαδημία Αθηνών. Το έργο του Αριστοφάνη Χουρδάκη είναι γνωστό και έχω γράψει επανειλημμένα από τη θέση αυτή. Σήμερα αρκούμε να πω ότι ανεβαίνει δυο δυο τα σκαλιά κι έχει αρκετή σκάλα ακόμη.- 

.    .

Το Ηράκλειο & η Νομαρχία του Έκδοση: ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ. Συγγραφή, συντονισμός, γενική επιμέλεια:  ΓΙΩΡΓΟΣ  ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ. ΗΡΑΚΛΕΙΟ 2005. Σελίδες 380 μεγάλου σχήματος. Πρόκειται για πολυτελή έκδοση με γκραβούρες, χάρτες, ιστορικές φωτογραφίες και σημερινές φωτογραφίες, Υπάρχει πλήθος  αεροφωτογραφιών οι οποίες δείχνουν το Ηράκλειο από μια άλλη οπτική γωνία. Ό Γιώργος Παναγιωτάκης  με την έρευνά του έχει βρει έγραφα από μια μεγάλη βιβλιογραφία που αναδεικνύει  το Ηράκλειο μέσα από τά σκότει του παρελθόντος. Καθώς είναι γνωστό μια πόλη δεν είναι μόνο τα οικοδομήματα που την αποτελούν αλλά και οι άνθρωποι που ζουν η έζησαν σε αυτή κατά το παρελθόν. Έτσι ο Γιώργος Παναγιωτάκης μας δίδει και ιστορικά γεγονότα του τόπου   με ονόματα  ανθρώπων οι οποίοι έδρασαν στο παρελθόν όπως πχ  η παράθεση των ονομάτων των νομαρχών  που πέρασαν από το Ηράκλειο. Πρώτος νομάρχης αναγράφεται ο Μαρής Γεώργιος (1899-1902) και φυσικά  τελευταίο όνομα αναγράφεται του Δημήτρη Σαρρή ο οποίος  έκανε και την χορηγία για να εκδοθεί το βιβλίο αυτό. Το βιβλίο «διανέμεται δωρεάν» στους επισκέπτες της νομαρχίας. Τον πρόλογο έχει γράψει ο νυν νομάρχης Ηρακλείου κ.Δημήτρης Σαρρής ο οποίος μεταξύ άλλων γράφει:  « Βασικός, λοιπόν σκοπος μας, για την έκδοση αυτή είναι:

α.. Να βοηθήσουμε σε μια σύντομη, διαφωτιστική αναδρομή στην  ιστορία του Ηρακλείου ειδικότερα, αφού φροντίσαμε για μετάφραση του σε άλλες δύο βάσικές ευρωπαϊκές γλώσσες. Συντελούμε έτσι , κατά τη γνώμη μας, στην προβολή της πόλης που διαδραμάτισε ευδιάκριτο και πρωταγωνιστικό ρόλο σε βασικές περιόδους στο πέρασμα του χρόνου.

 β. Να προσεγγίσουμε τα πολύτιμα μνημεία, να εκμεταλλευτούμε την αφωνία και τον πλούτο τους, και να εγκαλέσουμε στη μνήμη μας την αψευδή ιστορική και καλλιτεχνική τους μαρτυρία. Έχουν δει τόσο πολλά στη διαδρομή του χρόνου , που αδιάκοπα και  για αιώνες μπορούν και διδάσκουν με την σιωπή τους

γ. Να αναλύσουμε την πορεία του Ηρακλείου και τον τρόπο διοίκησης της Κρήτης, του νομού  και της πόλης γενικότερα, από τους πρώτους μάλιστα χρόνους της τουρκοκρατίας μέχρι σήμερα .ειδικότερα. Στο τμήμα αυτό διαφαίνονται και οι αγώνες του για την εξασφάλιση και την κατοχύρωση κάποιων προνομίων, τα οποία ουσιαστικά, παρά τους σκληρούς αυτούς αγώνες  με διάφορες προφάσεις δεν δόθηκαν σχεδόν ποτέ.

 δ. Να προσφέρουμε ως υλικό της στήρυξης, μια μεγάλη σειρά από χαλκογραφίες χάρτες, σχέδια, φωτογραφίες και άλλες εικόνες, που ενισχύουν και ισχυροποιούν τα κείμενα ως απαραίτητο υπόστρωμα δίνοντας στον αναγνώστη την δυνατότητα μιας πρόσθετης οπτικής πληροφόρησης, τις περισσότερες μάλιστα  φορές από πρωτογενείς πηγές.

   Το Νομαρχιακό Συμβούλιο  Ηρακλείου ανάθεσε την συγγραφή του έργου  στο γνωστό συγγραφέα και ιστορικό ερευνητή κ. Γιώργο Παναγιωτάκη ο  οποίος διάθεσε και το εικονιστικό υλικό που εμπλουτίζει το έργο και επωμίστηκε ακόμα το συντονισμό και τη φροντίδα της καλλιτεχνικής επιμέλειας της έκδοση της.»

   Πιστεύω ότι ο Νομάρχης καθόρισε με απόλυτο τρόπο το βιβλίο.-

Κρητικό Γλωσσάριο 6580 ΛΗΜΜΑΤΑ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕ΅Σ  ΠΑΡΟΙΜΪΕΣ Μ. Ι. ΙΔΟΜΕΝΕΩΣ. ΒΙΚΕΛΑΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ. Ηράκλειο 2006. Σελίδες 580. Φιλολογική επιμέλεια: Μανόλης Στ. Αθανασάκης. Έκδοση: ΒΙΚΕΛΑΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ. Εκδοτική φροντίδα: ΒΙΚΕΛΑΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ. Πρόκειται για ογκώδες έργο που αυτοχαρακτηρίζεται ως  Κρητικό γλωσσάριο μόνο. Ως προς τις Κρητικές λέξεις και βέβαια, καθώς είναι καταχωρημένες κατά απόλυτη αλφαβητική σειρά , είναι Κρητικό γλωσσάριο.

 Δεν είναι αρκετός όμως ο προσδιορισμός αυτός διότι περιέχει 300 Κρητικές παροιμίες. Από την άποψη αυτή το βιβλίο είναι και μια λαογραφία.

 Επέκεινα περιέχει και 200 τυποποιημένες Κρητικές φράσεις, έτσι είναι  και ιδιωματική γλωσσολογία.

 Θέτω ένα ερώτημα: «Μπορεί ένα βιβλίο που περιέχει περίπου 7000 μαντινάδες να μην είναι ποιητική συλλογή;».  Νομίζω πως είναι και μια σπουδαία ποιητική συλλογή, διότι κάθε μια Κρητική λέξη συνοδεύεται από μια ή δυο μαντινάδες μέσα από το νόημα των οποίων φαίνεται η σημασία της λέξης μέσα στον λειτουργικό Κρητικό λόγο.

 Παίρνω την πρώτη λέξη: αβάρετος, - η. ο άοκνος, ακούραστος. «Αβάρετος είμαι κι εγώ και συ θωρώ τα ίδια, άντε σκιας να ζυμώσομε να κάμομε τριβίδια*».

 Παίρνω και την προτελευταία λέξη: « ώφου (επφ) ώχ! (λέγεται σε θλίψη, έκπληξη, χαρά, θαυμασμό, πόνο). « Ώφου ντουμάνια και φωθιές, που ήψες στα σωθικά μου και οπουγιας* δα φτάξουνε οι φλόγες στη γκαρδιά μου!». Η « Ώφου και γιάντα* δεν μπορώ να δω τα πετρωμένα, για να μπορώ να πολεμώ τση* μοίρας τα γραμμένα!»

 Είναι όμως και ένα ιδιώτυπο γλωσσάρι Κρητικών λέξεων που ερμηνεύονται με Κρητικές λέξεις πλεγμένες σε άριστο ρυθμικό δεκαπεντασύλλαβο.

 Παίρνω τη λέξη βλοητικά: « βλοητικά, (τα) (ακλ) ευλογητικά, αμοιβή του ιερέα για κάποιο μυστήριο, ευχή ή τρισάγιο (Πλέρωσε τα βλοητικά κι ας πουτανιάσει η νύφη) Η (του γάμου τα βλοητικά δένουνε το ζευγάρι, για τούτο και με τον παπά δεν κάνουνε  παζάρι) ». Η παροιμία λοιπόν λέει πως τον παπά τον ενδιαφέρουν μόνο τα βλοητικά.

 Παίρνω τα ρήματα βγαίνω και βγάνω.

 «βγαίνω εξέρχομαι, ανεβαίνω, κερδίζω. μου βγαίνει μου αρμόζει, μου πρέπει, δικαιούμαι, το αξίζω. βγαίνω στσι πόντους  ανταποκρίνομαι, συμπλέω, δε διαψεύδω τις προσδοκίες κάποιου για το άτομό μου. δε σε γνοιάζει να βγεις κι από πάνω! Δε σε νοιάζει να απαιτήσεις και αμοιβή ( αντί να ζητήσεις συγγνώμη για τις πράξεις ή για τα λόγια σου).  δε βγαίνει μούτε πράσινο φύλλο δε φυτρώνει ούτε πράσινο φύλλο.  δε βγαίνουνε τα λεφτά μου δεν επαρκούν, δε φτάνουν τα χρήματά μου. βγαίνω στο κοντάρι εκτίθεμαι δημοσίως, εκπίπτω ηθικά, ξεπερνώ κάθε όριο ηθικής και τιμιότητας. δε βγαίνω δε με συμφέρει, δεν κερδίζω τίποτα. ( Άμα δα βγαίνεις στα ψηλά, ξάνοιγε κι ίσα κάτω  γιατί μπορεί να γκρεμιστείς να ξαναπάς στο μπάτο) Η «Μια σφακελιά» λες μου `βγαινε να πάρω κι από πάνω αντις να πεις ευχαριστώ για το μιστό που κάνω» Η « Στην καψαλιά τρεις πατωσές φυτρώνει το χορτάρι, μα στση καρδιάς μου την καπνιά δε βγαίνει ούτε πουρνάρι». Η «Μια καλής σόης* κοπελιά μου βγαίνει και γεννήτρα, να μεγαλώσει κι αυτηνής και η γι-δική μου φύτρα». Η «Κι εγώ  `μουνα  στα νιάτα μου γερός και τζαναβάρι, μα πίστεψα στα λόγια σου και βγήκα στο κοντάρι». Η Δε βγαίνω στην  τιμή, που λες, να δώσω τη γκαρδιά μου, μόνο μ` αγάπη  κι έρωτα τη δίδω τη σοδειά μου». βγαίνω στη σκια (μτφ) συνουσιάζομαι (για αρσενικό). « Εγέρασα και δεν μπορώ και όλο ζω και ζένω και δε μπορώ να κουνηθώ, μούτε στη σκια να βγαίνω». βγάνω ρήμα με πολλές σημασίες, ανάλογα με τα συμφραζόμενα, .οπως εξάγω, προξενώ, κερδίζω, υφίσταμαι, παθαίνω, ονοματίζω, μου φύεται, αναδίδω οσμή, δυσφημώ, ενεργώ, εξαρθρώνω, ποιώ.  βγάνω νερό αντλώ νερό. βγάνει νερό βρέχει..  βγάνω λεφτά  κερδίζω χρήματα. βγάνω λόγο ομιλώ σε συγκεντρωμένο πλήθος. βγάνω το λαγό απού την τρύπα ενεργώ με κίνδυνο να υποστώ ζημιά.  βγάνω βρομιά βρομάω, μαρτυρώ μυστικό  βγάνω γλώσσα  μαλώνω, βρίζω βγάνω λιγιά  είμαι ανεπαρκής, λίγος. βγάνω τα μάθια μου συνουσιάζομαι. βγάνω σκασμό σιωπώ. βγάνω μαλλιά φυτρώνουν τα μαλλιά μου. βγάνω δίσκο περιφέρω δίσκο επαιτείας.  βγάνω τον πόδα μου εξαρθρώνω το πόδι μου.  δε βγάνω πράμα  δεν κερδίζω, δεν ωφελούμαι τίποτα, δεν μπορώ να διαβάσω τίποτα.  βγάνω τα στράφυλα  αποστάζω τα στράφυλα.  τα βγάνω πέρα  ανταπεξέρχομαι.  βγάνω χόρτα εκριζώνω χόρτα.  να σε πιάσω θέλω και δα σε βγάλω βένες θα σε πιάσω και θα σε σκίσω σε λωρίδες.  βγάνω μαντινάδες  γράφω ( ποιώ ) μαντινάδες κλπ. « Εδά που ζω να να μ` αγαπάς γιατί άμα ποθάνω, δε βγάνεις πράμα πως δα κλαις στο μνήμα μου απάνω»  Η  « Το ξενικόσταρο οφτό και τα λεφτά βγαρμένα, το σταμναγκάθι φρικασέ και τα κουκιά βρασμένα» Η  « Ένας παλαιϊνός μαντές με τρώει νύχτα μέρα κι αγκομαχώ και πνίγομαι για να τα βγάλω πέρα».

  Νομίζω πως τα παραδείγματα που παρέθεσα δείχνουν την ποιότητα και τον όγκο του έργου. Υπολείπεται να εκφράσω τα συγχαρητήριά μου στον συγγραφέα  για το έργο του, αλλά και στους υπεύθυνους της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης που  διέκριναν την ποιότητα του έργου και το συμπεριέλαβαν στις εκδόσεις της Βιβλιοθήκης.    

ΔΙΓΕΝΗΣ ΑΚΡΙΤΑΣ Ειρήνης Ταχατάκη. Εικονογράφηση:  Ειρήνη Ταχατάκη. Φιλολογική επιμέλεια: Μαρία  Ασσαριωτάκη. Σελίδες 176 μεγάλου σχήματος. Πρόκειται για διασκευή του έπους του Διγενή Ακρίτα σε δεκαπεντασύλλαβο στίχο. Το έργο προλογίζει ο καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Θεοχάρης Δετοράκης ο οποίος μεταξύ άλλων γράφει: «Τα τελευταία χρόνια ασχολείται συστηματικά με τη στιχουργική διασκευή μεγάλων έργων της λογοτεχνίας μας και ήδη έχει παρουσιάσει την έμμετρη ( σε δεκαπεντασύλλαβο στίχο) διασκευή της ομηρικής Ιλιάδας, που δημοσιεύεται σε συνέχειες στην εφημερίδα του Ηρακλείου «ΠΑΤΡΙΣ». Ανάλογη δοκιμή επιχειρεί και για το έπος του μεσαιωνικού Ελληνισμού «Βασίλειος Διγενής Ακρίτας», που δημοσιεύεται σε συνέχειες στην ίδια εφημερίδα». Και με ιδιαίτερα τονισμένα γράμματα «  Είναι η πρώτη φορά, από όσα γνωρίζω, που επιχειρείται να αποδοθεί σε απλούστερο νεοελληνικό λόγο και σε έμμετρη διασκευή ένα τόσο μεγάλο, ενδιαφέρον και άγνωστο στους πολλούς βυζαντινό έπος». Σε άλλο σημείο κάνοντας κριτική στη δομή  του έργου γράφει: «Η απόδοση του κειμένου στην κοινή νεοελληνική γλώσσα έχει πολλές αρετές, σαφήνεια, διαύγεια, απλότητα, ώστε να γίνεται αναγνώσιμα ελκυστικό και διδακτικό».  Από τις πολλές παραλλαγές του έπους η συγγραφέας  διάλεξε να διασκευάσει τη διασκευή των Αθηνών (πρώην Άνδρου) που αποτελείται από 4777 στίχους και θεωρείται η πληρέστερη. Στον πρόλογό της η συγγραφέας  δίδει απάντηση στο ερώτημα: «Ποιος ήταν στ` αλήθεια ο Διγενής Ακρίτας;». Μας πληροφορεί πως το βαφτιστικό του όνομα ήταν  Βασίλειος. Λεγόταν Διγενής, γιατί καταγόταν από πατέρα Άραβα και μητέρα Ελληνίδα. Το Ακρίτας  γιατί ήταν φρουρός των συνόρων (των άκρων) της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Οι απεικονίσεις που διακοσμούν σχεδόν όλες τις σελίδες είναι Βυζαντινής τεχνοτροπίας και δένουν άριστα με το κείμενο. Στα μεν πρόσωπα  των γυναικών κυριαρχεί η αρμονία και η γαλήνη στα δε πρόσωπα των πολεμιστών η ορμή, το σφρίγος και η δύναμη. Τα άλογα  που είναι η συνέχεια των καβαλάρηδων αγωνίζονται με  πολεμικό μένος και στο χώμα δεν αγγίζουν. Αλλού όμως ο φτερωτός έρωτας δίδει άλλες μάχες με το τόξο και τα βέλη του, με το χαμόγελο στα χείλη, γιατί πάντα έχει βέβαιη τη νίκη.

  ΤΑ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΑ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Με μικρή εισαγωγή για τα τυπογραφεία της Βενετίας.    Δημητρίου Ν. Μουδατσάκη. ΤΥΠΟΚΡΕΤΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ 2005. Σελίδες 342 μεγάλου σχήματος .Το βιβλίο διαιρείται σε εφτά μέρη. Πριν από τα μέρη του βιβλίου υπάρχει στην σελίδα 5  μικρή καταχώρηση με τον τίτλο: ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ. Ο συγγραφέας ευχαριστεί  μεταξύ άλλων : « Το διευθυντή της ΤΥΠΟΚΡΕΤΑ κ. Κώστα Καζανάκη, που εμφανίστηκε αναπάντεχα την κατάλληλη στιγμή , και αφιλοκερδώς πραγματοποίησε την εκτύπωση του βιβλίου» καθώς επίσης « Την  INFOTYP  Α.Ε. και τη ΧΑΡΤΟΚΡΕΤΑ των αδελφών Νίκου και Γιάννη Καλαιτζάκη που πρόθυμα διέθεσαν το χαρτί για να πραγματοποιηθεί η έκδοση». Ακολουθεί ένα σύντομο βιογραφικό του συγγραφέα και η ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Επέκεινα ακολουθεί το ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ